مروری بر نمایشنامه‌ی «پدر» نوشته‌ی آگوست استریندبرگ

کاپیتان و همسرش؛ جنون یا خباثت؟

در ژانویه و فوریه‌ی سال ۱۸۸۷، زمانی که آگوست استریندبرگ در لیندائوی باواریا اقامت دارد و درگیر نوشتنِ نمایشنامه‌ی «پدر» است، روابط میان او و همسرش، سیری، بحرانی‌ترین روزهای خود را پشت سر می‌گذارد. کار به جایی رسیده که استریندبرگ سراپا به همسرش مشکوک است، طوری که حتی شک دارد فرزندان آن‌ها از خودش باشد. این بحران خانوادگی چنان روح و روان استریندبرگ را تسخیر کرده که «پدر» مستقیماً تحت تأثیر آن نوشته می‌شود. این نمایشنامه داستان زندگی یک کاپیتان ارتش و همسرش لورا را به نمایش می‌گذارد. آن‌ها بر سر تربیت دخترشان، برتا، اختلاف نظری جدی دارند. در حالی که لورا می‌خواهد دخترشان در آینده هنرمند شود، کاپیتان بر این نظر است که او باید درس بخواند و معلمی پیشه کند. اختلاف میان زن و شوهر بالا می‌گیرد. کاپیتان معتقد است زنان همه‌ی حقوق خود را وقتی ازدواج می‌کنند، به شوهر خود واگذار می‌کنند، بنابراین حرف اول و آخر را شوهر می‌زند، لورا چاره را در این می‌بیند که کاپیتان را به جنون بکشاند و ثابت کند عقل او پاره‌سنگ برداشته است. نمایشنامه در پاریس با مقدمه‌ی امیل زولا، رمان‌نویس برجسته‌ی ناتورالیست، منتشر می‌شود. زولا برای استریندبرگ سنگ تمام می‌گذارد و «پدر» را برترین نمایشنامه‌ی قرن نوزدهم معرفی می‌کند. انتشار نمایشنامه با استقبال گسترده‌ی مخاطبان روبه‌رو می‌شود. نخستین‌بار گروه تئاتر آزاد به‌کارگردانی آندره آنتوان «پدر» را در پاریس روی صحنه می‌برد، اما اتفاق مهم در استکهلم می‌افتد، جایی که اجرای نمایشنامه وحشت سوئدی‌ها را به دنبال دارد و کار آن‌قدر بالا می‌گیرد که نهایتاً اجرای کار پس از چند روز متوقف می‌شود. نمایشنامه همزمان در آلمان و دانمارک هم منتشر می‌شود. «پدر» با ترجمه‌ی جواد عاطفه از سوی انتشارات افراز روانه‌ی بازار کتاب شده و تا سال ۱۳۹۷ چهار بار چاپ شده است. انتشارات افراز آثار دیگری از استریندبرگ را با ترجمه‌ی عاطفه منتشر کرده است. «سونات اشباح»، «پلیکان» و «پاریا و یک نمایشنامه‌ی دیگر» از آن جمله‌اند. با هم پاره‌ای از نمایشنامه‌ی «پدر» را می‌خوانیم:

کاپیتان                       بنشینید. دکتر استرمارک؟

دکتر                         [می‌نشیند] متشکرم.

کاپیتان                       آیا درست است که از آمیزش یک مادیان با گورخر، کره‌های راه‌راه به‌دنیا می‌آید؟

دکتر                         [شگفت‌زده] کاملاً درست است.

کاپیتان                       آیا این هم درست است که اگر یک گورخر را با یک نریان جفت کنیم، باز هم کره‌های راه‌راه به‌دنیا می‌آیند؟

دکتر                         این هم درست است.

کاپیتان                       پس تحت شرایط ویژه یک نریان می‌تواند پدر کره‌های راه‌راه باشد.

دکتر                         بله، به‌نظر باید این‌طوری باشد.

کاپیتان                       پس شباهت فرزند به پدر نمی‌تواند چیزی را ثابت کند.

دکتر                         خب...

کاپیتان                       پس باید بگویم که پدر بودن را نمی‌توان ثابت کرد.

دکتر                         هوم... خب...

کاپیتان                       شما قبلاً متأهل بوده‌اید؟ بچه هم دارید؟

دکتر                         بله.

خرید از اپلیکیشن افراز با ۲۰درصد تخفیف

http://ebook.afrazbook.com                

1396/4/13 ساعت 16:32