«علیه خودتان بجنگید. کسی که نمی‌تواند بر خشم غلبه کند در برابر او در نیمه‌ی راهِ شکست است. اگر خشم در اعماق روح به غلیان درمی‌آید، اگر سرانجام باز سربرمی‌آورد، نخستین نشانه‌هایش را سرکوب کنید. تا جایی که ممکن است محبوس نگاه‌اش دارید و باشد که از تمام چشم‌ها بگریزد. این کار به‌قیمت تلاش‌هایی دردناک برایمان تمام خواهد شد، زیرا این شور می‌خواهد منفجر شود، از چشمانی خون‌گرفته فوران کند، تمام چهره‌ی انسان را منقلب گرداند. حال آن‌که به‌محض ظاهر شدنش در بیرون بر ما سلطه می‌یابد. تا اعماق روحمان عقب‌اش رانیم، باید که او تحت‌تسلط باشد، و نه ارباب.»
 سنکا در رساله‌اش در باب خشم که به سال 41 پس از میلاد مسیح نگاشته به‌عنوان یک رواقی راستین فرآیند این شور ویرانگر را تعلیم می‌دهد. فیلسوف مخصوصاًً علیه اثرات آن در حوزه‌ی سیاست هشدار می‌دهد و استبداد را متهم می‌کند، استبدادی که حکومت‌ها نباید بر خود روا دارند.

1396/4/13 ساعت 16:32